Bij werknemers en werkgevers heerst veel onduidelijkheid over de (on)mogelijkheid van ontslag bij alcoholgebruik.
De landelijk werkende organisatie Ontslagspecialist legt het uit.
Alcoholgebruik tijdens het werk
Hoewel alcohol gebruik tijdens werktijd uit den boze is, is alcoholgebruik op het werk niet altijd voldoende reden voor ontslag op staande voet. Meestal dient voor ontslag op staande voet sprake te zijn van herhaaldelijk drankmisbruik, waarbij werknemer bij een eerdere overtreding gewaarschuwd is dat de volgende keer ontslag kan volgen. Maar ook een éénmalig drankmisbruik kan reden voor ontslag op staande voet zijn indien er ‘bijkomende omstandigheden’ zijn. Denk daarbij aan de alcoholgebruikende werknemer die zijn baas uitscheldt of zijn collega’s seksueel betast. Of dat de werknemer wist of moest weten dat werken met drank op gevaar oplevert voor anderen ( bijv de buschauffeur of piloot).
Ook het verzwijgen van alcoholverslaving tijdens een sollicitatiegesprek kan reden zijn voor ontslag op staande voet. Indien werkgever tijdens het sollicitatiegesprek daar echter geen gerichte vraag naar stelde, is ontslag op staande voet alleen gerechtvaardigd indien werknemer had moeten begrijpen dat zijn kwaal hem ongeschikt maakt voor het werk waarnaar hij solliciteert.
Alcoholgebruik in privétijd met invloed op het werk
In het algemeen zal er weinig bezwaar tegen zijn dat een werknemer in zijn privétijd alcohol nuttigt. Dat wordt pas anders als de werknemer door zijn alcoholconsumptie in zijn privésituatie nog onder invloed op het werk verschijnt, hij zich veelvuldig ziek meldt, of zijn werk minder goed kan verrichten. In dergelijke gevallen zullen de meeste werkgevers sancties overwegen, waaronder ontslag. Of ontslag mogelijk is hangt grotendeels af of er sprake is van verslaving aan de kant van werknemer. Verslaving aan alcohol wordt namelijk door veel rechters gezien als ziekte, waardoor de werknemer de verhoogde ontslagbescherming geniet van een zieke werknemer. Vooral indien opname in een kliniek voor alcoholverslaving voor de hand ligt zal sprake zijn van ziekte. Voor zolang dat nog niet het geval is, kan de beoordeling van de arbo-arts, of het deskundigenoordeel van het UWV, belangrijk zijn bij beantwoording van de vraag of er sprake is van ziekte en arbeidsongeschiktheid.
De lijn in de rechtspraak is dat een verzoek aan de rechter om de arbeidsovereenkomst te ontbinden veelal zal worden afgewezen indien de werkgever aan werknemer onvoldoende hulp heeft geboden om van zijn verslaving af te komen. Indien werkgever die hulp wel heeft geboden, maar de hulp ( bijvoorbeeld behandeling in een verslavingskliniek ) niet helpt, dan is ontslag wel mogelijk. Dat laatste is ook het geval indien de werknemer de geboden hulp weigert of anderszins onvoldoende onderneemt of van zijn verslaving af te komen. In deze laatste gevallen loopt werknemer ook het risico dat hij geen ontslagvergoeding krijgt toegewezen door de rechter, zelfs als er sprake is van een lang dienstverband.
Uit de rechtspraak volgt dat een de rechter eerder de arbeidsovereenkomst zal beëindigen indien de werkgever een duidelijk en consequent alcoholbeleid hanteert. Dat is dus een duidelijke aanwijzing die werkgevers ter harte dienen te nemen.
Recht op WW bij ontslag bij alcoholgebruik?
De werknemer die ontslagen wordt vanwege alcoholmisbruik heeft niet altijd recht op WW. Recht op een ww-uitkering zal vooral niet bestaan indien de werknemer op staande voet is ontslagen. Indien sprake is van een ‘normaal’ ontslag en ‘verslaving’ zal vaak wel recht op een ww-uitkering bestaan.
Recht op loondoorbetaling bij alcoholmisbruik?
In het algemeen zal de alcoholmisbruikende werknemer die niet is ontslagen recht hebben op loondoorbetaling, zelfs als het alcoholgebruik hem niet in staat stelt zijn werk te verrichten. Er zijn wel enkele uitzonderingen denkbaar, namelijk:
- Werknemer gebruikt overmatig alcohol met de opzet om ziek te worden;
- Werknemer verzwijgt zijn verslaving bij het sollicitatiegesprek, terwijl hij wist (of kon weten) dat de verslaving hem ongeschikt voor het werk maakt;
- Werknemer belemmert of vertraagt zijn genezing door zich niet te willen laten behandelen.
Ontslag bij drugsgebruik
Hetgeen hiervoor is vermeld over alcohol en werk geldt in het algemeen ook voor drugsgebruik en drugsverslaving in de werksituatie.
Verplicht meewerken aan blaastest?
Een werknemer is in lang niet in alle gevallen verplicht mee te werken aan een blaastest om vast te stellen of hij onder invloed is. Lees hierover meer op: ontslag alcohol.
Direct actie:
Bent u werkgever of werknemer en ondervindt u de nare gevolgen van alcohol of drugsgebruik in de werksituatie, neem dan direct contact op met Ontslagspecialist ( 0900 – 123 73 24 ). U voorkomt dan juridische missers die verregaande gevolgen kunnen hebben.